Ogólnopolski system monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych - artykuły

Poznaj rynek pracy Skąd wiemy, że na rynku pracy dyplom się liczy?
Wróć do listy artykułów

Skąd wiemy, że na rynku pracy dyplom się liczy?

Kobieta pokazuje mężczyźnie informacje na tablecie

Aktywność zawodowa absolwentów i osób porzucających studia

Dane systemu ELA pokazują, że dyplom jest ważnym sygnałem na rynku pracy. Absolwenci, którzy uzyskali dyplom częściej mają doświadczenie pracy, mają niższe ryzyko bezrobocia, a ich zarobki są porównywalne lub wyższe.

Nowością w systemie ELA jest monitorowanie ekonomicznych losów nie tylko absolwentów, ale także studentów i osób, które zdecydowały się porzucić studia. W siódmej edycji systemu ELA dokonaliśmy analizy, jak na rynku pracy radzą sobie absolwenci studiów oraz osoby, które porzuciły edukację przed uzyskaniem dyplomu. Jeżeli chodzi o absolwentów to w porównaniu uwzględnione zostały te osoby, które po uzyskaniu dyplomu nie podjęły lub nie kontynuowały innych studiów, jak również nie zdecydowały się na kształcenie w szkole doktorskiej lub na studiach doktoranckich. Analiza obejmuje osoby, które rozpoczęły studia w 2016 r. oraz ich losy ekonomiczne do końca 2021 r. Wyniki obejmują studia I stopnia oraz studia II stopnia. W przypadku osób, które rozpoczęły jednolite studia magisterskie w 2016 r. sytuacja wygląda inaczej. Ich studia trwały planowo do 2021 r., a więc ich absolwenci w większości nie mają jeszcze doświadczenia pracy po dyplomie.

W całej populacji osób, które rozpoczęły studia I lub II stopnia w 2016 r. wyraźnie widać, że wśród osób, które uzyskały dyplom jest większy udział osób z doświadczeniem pracy, w porównaniu do tych, którzy porzucili studia, co widać poniżej na rys. 1.

Rysunek 1. Procent osób z doświadczeniem jakiejkolwiek pracy: absolwenci vs. osoby po dropoucie

Studia I stopnia Wykres przedstawiający procent osób z doświadczeniem jakiejkolwiek pracy: absolwenci vs. osoby po dropoucie (studia I stopnia) Studia II stopnia Wykres przedstawiający procent osób z doświadczeniem jakiejkolwiek pracy: absolwenci vs. osoby po dropoucie (studia II stopnia) Źródło: System ELA

Korzystniejszą sytuację absolwentów z dyplomem na rynku pracy w przypadku studiów I stopnia potwierdzają Względne Wskaźniki Bezrobocia i Względne Wskaźniki Zarobków. O ile w pierwszych dwóch latach po uzyskaniu dyplomu absolwenci studiów I stopnia mają wyższe ryzyko bezrobocia, to już w trzy lub więcej lat, Względny Wskaźnik Bezrobocia (WWB) spada znacznie poniżej wartości otrzymanej dla osób, które porzuciły studia. Natomiast Względny Wskaźnik Zarobków (WWZ) jest wyższy w przypadku absolwentów z dyplomem już od pierwszego roku po dyplomie, a w trzecim i w czwartym roku absolwenci z dyplomem zarabiają niemal dwukrotnie więcej niż osoby, które porzuciły studia.

Rysunek 2. Względne wskaźniki dotyczące rynku pracy: absolwenci studiów I stopnia vs. osoby po dropoucie

Względny Wskaźnik Bezrobocia Wykres przedstawiający względny wskaźnik bezrobocia absolwenci studiów I stopnia vs. osoby po dropoucie Względny Wskaźnik Zarobków Wykres przedstawiający względny wskaźnik zarobków absolwenci studiów I stopnia vs. osoby po dropoucie Źródło: System ELA

Nieco mniejsze różnice, ale nadal na korzyść absolwentów z dyplomem, występują wśród osób, które rozpoczęły studia II stopnia. Absolwenci z dyplomem, o ile mają wyższe ryzyko bezrobocia w pierwszym roku po uzyskaniu dyplomu, to już od drugiego roku ich ryzyko bezrobocia znacząco spada. Zarobki absolwentów i osób, które porzuciły studia są zbliżone w ciągu pierwszych trzech lat po dyplomie, ale już w czwartym roku zarabiają nieco więcej niż ci, którzy porzucili studia, co ilustruje rys. 3.

Rysunek 3. Względne wskaźniki dotyczące rynku pracy: absolwenci studiów II stopnia vs. osoby po dropoucie

Względny Wskaźnik Bezrobocia Wykres przedstawiający względny wskaźnik bezrobocia absolwenci studiów II stopnia vs. osoby po dropoucie Względny Wskaźnik Zarobków Wykres przedstawiający względny wskaźnik zarobków absolwenci studiów II stopnia vs. osoby po dropoucie Źródło: System ELA

Absolwenci z dyplomem wraz z upływem czasu mają niższe ryzyko bezrobocia niż porzucający studia.

Tabela 1. prezentuje wartości Względnych Wskaźników Bezrobocia dla absolwentów studiów I stopnia i osób, które zrezygnowały ze studiów. Również w poszczególnych dziedzinach widzimy, że ryzyko bezrobocia, szczególnie od trzeciego roku po uzyskaniu dyplomu jest znacząco niższe wśród absolwentów z dyplomem, niż wśród osób, które porzuciły studia.

Tabela 1. Względny Wskaźnik Bezrobocia: absolwenci studiów I stopnia i osoby, które porzuciły studia według dziedzin nauk

Względny Wskaźnik Bezrobocia
w 1. roku w 2. roku w 3. roku w 4. roku
Dziedzina nauk humanistycznych po dropoucie 0,75 0,8 0,85 0,94
po dyplomie 1,18 0,92 0,49 -
Dziedzina nauk inżynieryjno-technicznych po dropoucie 0,71 0,59 0,57 0,64
po dyplomie 1,02 1,02 - -
Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu po dropoucie 0,81 0,77 0,87 0,94
po dyplomie 1,27 1,04 0 0,05
Dziedzina nauk rolniczych po dropoucie 0,97 0,79 0,86 0,98
po dyplomie 1,32 0,93 - -
Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych po dropoucie 0,65 0,52 0,52 0,57
po dyplomie 0,98 0,94 0 -
Dziedzina nauk społecznych po dropoucie 0,67 0,68 0,68 0,77
po dyplomie 1,1 0,93 0,54 -
Dziedzina sztuki po dropoucie 0,86 0,9 1,08 1,09
po dyplomie 1,55 1,7 - -

Uwaga: Nie wszystkie studia rozpoczęte w 2016 r. trwają tyle samo. Poza tym nie wszyscy studenci uzyskują dyplom w planowanym terminie. W związku z tym pewne dziedziny liczyły mniej niż 20 absolwentów, którzy ukończyli studia na tyle wcześnie, by upłynęły trzy lub cztery lata od uzyskania przez nich dyplomu. W takich sytuacjach wstawiono myślnik. Źródło: System ELA

Podobnie sytuacja wygląda wśród osób, które studiowały na studiach II stopnia. Absolwenci z dyplomem już po dwóch lub trzech latach od uzyskania dyplomu mają niższe ryzyko bezrobocia niż osoby, które zdecydowały się studia porzucić. Wyjątek tutaj stanowi dziedzina sztuki i nauk ścisłych i przyrodniczych

Tabela 2. Względny Wskaźnik Bezrobocia: absolwenci studiów II stopnia i osoby, które porzuciły studia według dziedzin nauk

Względny Wskaźnik Bezrobocia
w 1. roku w 2. roku w 3. roku w 4. roku
Dziedzina nauk humanistycznych po dropoucie 0,74 0,77 0,92 1
po dyplomie 1,09 0,91 0,73 -
Dziedzina nauk inżynieryjno-technicznych po dropoucie 0,55 0,52 0,49 0,51
po dyplomie 0,97 0,49 0,42 0,38
Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu po dropoucie 0,66 0,73 0,84 0,8
po dyplomie 0,8 0,55 0,46 0
Dziedzina nauk rolniczych po dropoucie 0,73 0,81 0,75 0,68
po dyplomie 1,61 1,07 0,69 0,64
Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych po dropoucie 0,74 0,77 0,57 0,46
po dyplomie 1,42 0,77 0,57 0,57
Dziedzina nauk społecznych po dropoucie 0,65 0,7 0,7 0,72
po dyplomie 0,93 0,69 0,59 0,42
Dziedzina sztuki po dropoucie 1,3 1,04 0,93 0,57
po dyplomie 1,62 1,49 1,03 1

Uwaga: Nie wszystkie studia rozpoczęte w 2016 r. trwają tyle samo. Poza tym nie wszyscy studenci uzyskują dyplom w planowanym terminie. W związku z tym pewne dziedziny liczyły mniej niż 20 absolwentów, którzy ukończyli studia na tyle wcześnie, by upłynęły trzy lub cztery lata od uzyskania przez nich dyplomu. W takich sytuacjach wstawiono myślnik. Źródło: System ELA

Absolwenci z dyplomem studiów I stopnia wraz z upływem czasu również zarabiają więcej niż osoby, które porzuciły studia. Nie widać natomiast dużej różnicy w przypadku absolwentów studiów II stopnia.

Po studiach I stopnia (we wszystkich dziedzinach od pierwszego roku) zarobki są wyższe wśród absolwentów z dyplomem niż wśród osób, które porzuciły studia. Wyjątek stanowi dziedzina sztuki, gdzie obie grupy uzyskują podobne zarobki (Tabela 3).

Tabela 3. Względny Wskaźnik Zarobków: absolwenci studiów I stopnia i osoby, które porzuciły studia według dziedzin nauk

Względny Wskaźnik Zarobków
w 1. roku w 2. roku w 3. roku w 4. roku
Dziedzina nauk humanistycznych po dropoucie 0,59 0,68 0,72 0,75
po dyplomie 0,62 0,7 0,71 -
Dziedzina nauk inżynieryjno-technicznych po dropoucie 0,69 0,76 0,81 0,83
po dyplomie 0,88 1,07 - -
Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu po dropoucie 0,52 0,6 0,63 0,67
po dyplomie 0,62 0,76 1,32 1,55
Dziedzina nauk rolniczych po dropoucie 0,55 0,62 0,67 0,69
po dyplomie 0,62 0,6 - -
Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych po dropoucie 0,63 0,74 0,81 0,87
po dyplomie 0,7 0,72 1,01 -
Dziedzina nauk społecznych po dropoucie 0,61 0,66 0,69 0,72
po dyplomie 0,71 0,73 0,85 -
Dziedzina sztuki po dropoucie 0,5 0,55 0,61 0,62
po dyplomie 0,49 0,54 - -

Uwaga: Nie wszystkie studia rozpoczęte w 2016 r. trwają tyle samo. Poza tym nie wszyscy studenci uzyskują dyplom w planowanym terminie. W związku z tym pewne dziedziny liczyły mniej niż 20 absolwentów, którzy ukończyli studia na tyle wcześnie, by upłynęły trzy lub cztery lata od uzyskania przez nich dyplomu. W takich sytuacjach wstawiono myślnik. Źródło: System ELA

Natomiast po studiach II stopnia, w większości dziedzin zarobki wśród absolwentów i wśród osób, które porzuciły studia są dość podobne. Wyjątek obserwujemy w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, gdzie widać bardzo wyraźną przewagę absolwentów nad dropouterami pod względem zarobków (Tabela 4). Należy jednak pamiętać, że osoby, które porzucają studia II stopnia posiadają już dyplom studiów I stopnia. Mają zatem wykształcenie wyższe, które jest na rynku pracy cenione wyżej, niż wykształcenie średnie.

Tabela 4. Względny Wskaźnik Zarobków: absolwenci studiów II stopnia i osoby, które porzuciły studia według dziedzin nauk

Względny Wskaźnik Zarobków
w 1. roku w 2. roku w 3. roku w 4. roku
Dziedzina nauk humanistycznych po dropoucie 0,69 0,75 0,8 0,84
po dyplomie 0,67 0,76 0,79 -
Dziedzina nauk inżynieryjno-technicznych po dropoucie 0,97 1,07 1,13 1,17
po dyplomie 0,91 1,06 1,12 1,11
Dziedzina nauk medycznych i nauk o zdrowiu po dropoucie 0,66 0,7 0,75 0,76
po dyplomie 0,77 0,84 0,94 1,1
Dziedzina nauk rolniczych po dropoucie 0,67 0,73 0,79 0,83
po dyplomie 0,65 0,78 0,83 0,82
Dziedzina nauk ścisłych i przyrodniczych po dropoucie 0,81 0,88 0,97 1,02
po dyplomie 0,73 0,86 0,92 1,04
Dziedzina nauk społecznych po dropoucie 0,77 0,83 0,86 0,9
po dyplomie 0,77 0,84 0,86 0,96
Dziedzina sztuki po dropoucie 0,52 0,58 0,58 0,61
po dyplomie 0,52 0,57 0,63 0,62

Źródło: System ELA

Uzyskane dane pokazują również, że osoby, które porzuciły studia na największych, prestiżowych uniwersytetach na rynku pracy, w niektórych aspektach radzą sobie nawet nieco lepiej od absolwentów. Warto jednak zwrócić uwagę, że okres obserwacji jest dość krótki i ci, którzy z reguły rezygnują ze studiów ze względu na korzystniejsze oferty na rynku pracy, z natury rzeczy na początku radzą sobie dobrze. Korzystają oni z prestiżu swoich uczelni, a także zdobytych w trakcie nauki wiedzy i umiejętności, nawet jeżeli nie zostały one potwierdzone dyplomem.

Wróć do listy artykułów