Skutkiem inwazji Rosji na Ukrainę był wzrost poczucia zagrożenia również w Polsce. System ELA pozwala na ocenę, czy ten wzrost obaw wpłynął także na rynek pracy absolwentów bezpieczeństwa wewnętrznego i bezpieczeństwa narodowego.
Oceniliśmy również, jak zmieniają się tendencje dotyczące udziału absolwentek, które rozpoczynają pracę w sektorach mundurowych.
Malejąca liczba absolwentów kierunków związanych z bezpieczeństwem
W okresie od 2017 do 2021 r. liczba absolwentów kierunków związanych z bezpieczeństwem spada. Częściowo jest to związane z zakończeniem uzupełniania kwalifikacji przez osoby już pracujące w służbach mundurowych. Spadek ten dotyczy głównie studiów I i II stopnia.
Liczba absolwentów kierunków związanych z bezpieczeństwem
| Studia I stopnia | Studia II stopnia | |||
|---|---|---|---|---|
| Kobiety | Mężczyźni | Kobiety | Mężczyźni | |
| 2017 | 4651 | 5036 | 2356 | 2788 |
| 2018 | 3759 | 4444 | 2637 | 2882 |
| 2019 | 3422 | 3961 | 2386 | 2876 |
| 2020 | 3243 | 3806 | 1956 | 2400 |
| 2021 | 2734 | 3036 | 1703 | 2237 |
Czy inwazja Rosji na Ukrainę zwiększyła zapotrzebowanie na prace w sektorach mundurowych?
Dane z systemu ELA wskazują na rosnący udział absolwentów kierunków związanych z bezpieczeństwem, którzy podejmują pracę w sektorach mundurowych. Niemniej jednak, należy podkreślić, że nieco więcej niż jeden na trzech absolwentów studiów II stopnia, i mniej niż jeden na pięciu absolwentów studiów I stopnia, rozpoczyna pracę w sektorach związanych bezpośrednio z kierunkiem ich studiów.
Można się było spodziewać, że wraz z początkiem wojny nastąpi większe zapotrzebowanie na zatrudnienie absolwentów kierunków bezpieczeństwa w służbach mundurowych. Jednak uzyskane dane wskazują, że wzrost udziału zatrudnionych w tym sektorze nie odbiega od obserwowanych w przypadku absolwentów z poprzednich lat tendencji, co prezentuje wykres poniżej. Warto jednak podkreślić, że w systemie ELA monitorujemy dopiero pierwszy rocznik absolwentów, którzy uzyskali dyplom i rozpoczęli pracę po wybuchu wojny.
Procent absolwentów kierunków związanych z bezpieczeństwem pracujących w służbach mundurowych w pierwszym roku po dyplomie
Czy absolwentki kierunków związanych z bezpieczeństwem częściej podejmują pracę w służbach mundurowych?
Pokazaliśmy już, że podejmowanie pracy w służbach mundurowych przez absolwentów kierunków związanych z bezpieczeństwem z roku na rok staje się coraz bardziej popularne. Warto jednak przyjrzeć się zmianom zachodzącym w zatrudnieniu absolwentów i absolwentek analizowanych kierunków w służbach mundurowych.
Jak można się spodziewać, zatrudnienie w służbach mundurowych jest znacznie bardziej popularne wśród absolwentów niż absolwentek. W przypadku absolwentów studiów I stopnia, udział mężczyzn w 2021 r. wyniósł 33,4% i wzrósł o niecałe 10 punktów procentowych w porównaniu do roku 2017. W grupie absolwentek natomiast wzrost ten wyniósł 4 punkty procentowe – 7,4% kobiet uzyskało dyplom w 2021 r. i podjęło pracę w służbach mundurowych, podczas gdy w 2017 r. było to 3,3%.
Procenty osób pracujących w służbach mundurowych po studiach I stopnia w pierwszym roku po dyplomie
Znacznie szybszą dynamikę wzrostu udziału kobiet podejmujących służbę po uzyskaniu dyplomu jednego z kierunków związanych z bezpieczeństwem potwierdzają dane względne. Od 2017 r. odsetek kobiet podejmujących służbę wzrósł o 123%, a mężczyzn jedynie o 39%.
Względny wzrost odsetka osób pracujących w służbach mundurowych po studiach I stopnia w pierwszym roku po dyplomie
Absolwenci studiów II stopnia częściej niż ich koledzy kończący studia I stopnia podejmują pracę w służbach mundurowych. Dane ELA wskazują, że ponad połowa mężczyzn i około 1/6 kobiet kończących kierunki związane z bezpieczeństwem w 2021 r. podjęło pracę w służbach. Podobnie jak w przypadku absolwentów studiów I stopnia, również w tej grupie obserwujemy stopniowy wzrost zainteresowania pracą w służbach mundurowych – odpowiednio o nieco ponad 7 punktów procentowych wśród mężczyzn i niemal 8 punktów procentowych wśród kobiet w porównaniu do absolwentek i absolwentów z 2017 r.
Procenty osób pracujących w służbach mundurowych po studiach II stopnia w pierwszym roku po dyplomie
Znaczące różnice widoczne są również w zmianach względnych. Odsetek kobiet uzyskujących dyplom na kierunkach związanych z bezpieczeństwem, które podejmują potem służbę, niemal podwoił się od 2017 r., podczas gdy w przypadku mężczyzn wzrost ten wyniósł 16%. Rosnące zainteresowanie służbą wśród kobiet widoczne jest szczególnie od 2019 r.
Względny wzrost odsetka osób pracujących w służbach mundurowych po studiach II stopnia w pierwszym roku po dyplomie
W celu uzupełnienia oceny wejścia na rynek pracy absolwentów i absolwentek kierunków związanych z bezpieczeństwem, zostały przeanalizowane również ich zarobki. W celu porównywalności danych absolwentów z poszczególnych roczników, a także aby zniwelować wpływ różnic pomiędzy poszczególnymi regionami, zastosowaliśmy Względny Wskaźnik Zarobków.
Przy porównaniu wynagrodzeń uwzględniona została grupa absolwentów, którzy nie mieli doświadczenia zawodowego przed ukończeniem studiów i rozpoczęli swoją pierwszą pracę w służbach mundurowych. Ograniczenie to związane jest z faktem, iż część absolwentów analizowanych kierunków miało obowiązek uzyskania dyplomu dla kontynuacji swojej służby, a ich wynagrodzenia uwzględniają już odbyty staż w służbie i uzyskany stopień.
Dane systemu ELA wskazują, że wśród absolwentów po raz pierwszy podejmujących pracę po uzyskaniu dyplomu, w pierwszym roku po uzyskaniu dyplomu nie ma istotnych różnic w wysokości osiąganych wynagrodzeń ze względu na płeć – osiągane zarobki po studiach I i II stopnia kształtują się na poziomie około 60-65% średnich zarobków i relacja ta nie zmienia się znacząco dla absolwentów z kolejnych lat. Warto jednocześnie zauważyć, że względne zarobki wszystkich absolwentów studiów, którzy nie mieli doświadczenia zawodowego przed uzyskaniem dyplomu w pierwszym roku po uzyskaniu dyplomu są niższe, niż absolwentów kierunków związanych z bezpieczeństwem bez doświadczenia zawodowego. Wynosiły one odpowiednio 48% dla absolwentek i 57% dla absolwentów studiów I stopnia oraz 57% dla absolwentek i 67% dla absolwentów studiów II stopnia w 2021 r.
Różnica ta jest znacząca szczególnie w przypadku absolwentów studiów I stopnia. Natomiast brak luki płci w wynagrodzeniach oznacza, że sektor służb mundurowych jest bardziej atrakcyjny dla kobiet, które w przypadku całej populacji absolwentów zarabiają mniej niż mężczyźni.
Względny wskaźnik zarobków osób pracujących w służbach mundurowych po studiach I stopnia w pierwszym roku po dyplomie
Względny wskaźnik zarobków osób pracujących w służbach mundurowych po studiach II stopnia w pierwszym roku po dyplomie
