Ogólnopolski system monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych - artykuły

Wprowadzenie

System ELA pozwala na rzetelną ocenę kondycji uczelni położonych w mniejszych miejscowościach. Porównaliśmy sytuację absolwentów i absolwentek studiów magisterskich (II stopnia i jednolitych studiów magisterskich) z rocznika 2022, z uczelni z największych miast Polski (powyżej 500 tys. mieszkańców), z pozostałych miast na prawach powiatu oraz takich, które nie są miastami na prawach powiatu.

Okazuje się, że uczelnie położone w mniejszych miejscowościach są bardzo skuteczne w przygotowywaniu swoich absolwentów i absolwentek do rynku pracy. Nie dość, że nieznacznie prześcigają oni swoje koleżanki i kolegów z uczelni w metropoliach pod względem median zarobków, uzyskiwanych w pierwszym roku po dyplomie wyrażonych w PLN (5 488,24 zł dla osób z uczelni z małych miast, wobec 5 374,81 zł dla osób z metropolii), to osiągają wyraźnie lepsze wyniki od nich, jeśli wziąć pod uwagę Względny Wskaźnik Zarobków (0,88 wobec 0,76), który odnosi zarobki uzyskiwane przez badanych do średnich wynagrodzeń w ich powiatach zamieszkania. Oznacza to, że absolwenci i absolwentki uczelni z najmniejszych miejscowości są zdecydowanie najefektywniejsi w radzeniu sobie z wyzwaniami ich lokalnych rynków pracy. Najsłabiej radzą sobie absolwenci i absolwentki z uczelni położonych w średnich miejscowościach – miastach na prawach powiatu poniżej 500 tys. mieszkańców (mediana zarobków równa 4 835,33 zł oraz WWZ równy 0,74).

Poniżej przedstawiono bardziej szczegółowe dane, które dokładniej obrazują sukces absolwentek i absolwentów z uczelni z najmniejszych miejscowości i rolę tych uczelni na lokalnych rynkach pracy.

Gdzie mieszkają absolwenci i absolwentki z uczelni położonych w wielkich, średnich i małych miastach?

Tabela 1. Miejsce zamieszkania absolwentów i absolwentek studiów magisterskich z rocznika 2022 ze względu na lokalizację uczelni

Jak widać, niezależnie od tego, czy miasto, w którym usytuowana jest uczelnia jest duże, średnie, czy mniejsze, większość absolwentek i absolwentów zamieszkuje po ukończeniu studiów mniejsze miejscowości. Pokazuje to, że głównymi „odbiorcami” absolwentów i absolwentek są rynki pracy określane jako prowincjonalne. Mniej niż 2/5 osób, które kończyły studia w największych miastach i w pozostałych miastach na prawach powiatu, pozostało w miastach o podobnej wielkości.

Poniżej odpowiemy na pytanie: Czy przedstawiona we wstępnej analizie wyjątkowa skuteczność absolwentek i absolwentów uczelni prowincjonalnych, obserwowana jest również na różnych rynkach pracy, biorąc po uwagę wielkość miejscowości zamieszkania?

Pozycja absolwentów i absolwentek na różnych rynkach pracy

W poniższych tabelach przedstawiamy miary wynagrodzeń uzyskiwane przez osoby kończące studia w miastach o różnej wielkości, uzyskiwane na różnych rynkach pracy, według wielkości miejscowości. Właściwą miarą do prowadzenia porównań wynagrodzeń uzyskiwanych w miejscach o różnym poziomie płac jest Względny Wskaźnik Zarobków (WWZ), który uwzględnia ekonomiczną kondycję lokalnych rynków pracy w poszczególnych okresach i dzięki temu umożliwia porównywanie efektywności w zarabianiu pieniędzy niezależnie od miejsca zamieszkania. Wartości WWZ informują nas zatem, jaką część średnich lokalnych zarobków uzyskiwali przeciętnie absolwenci i absolwentki studiów. By lepiej zilustrować wyniki, poza medianą WWZ podajemy również mediany zarobków wyrażone w złotych.

Tabela 2. Mediany zarobków absolwentów i absolwentek studiów magisterskich z rocznika 2022 uzyskiwanych w pierwszym roku po dyplomie ze względu na lokalizację uczelni

Tabela 3. Mediany Względnego Wskaźnika Zarobków absolwentów i absolwentek studiów magisterskich z rocznika 2022 uzyskiwanych w pierwszym roku po dyplomie ze względu na lokalizację uczelni

Jak widać, uczelnie w małych miastach przygotowują absolwentki i absolwentów, którzy wygrywają na wszystkich rynkach pracy, niezależnie od wielkości miejscowości zamieszkania. Okazali się nie tylko bardziej efektywni od pozostałych w radzeniu sobie z wyzwaniami rynków pracy – informują o tym najwyższe wartości mediany WWZ (tabela 3). Uzyskiwali również najwyższe kwoty wynagrodzeń (tabela 2).

Wyniki te pozwalają docenić rolę uczelni z mniejszych miejscowości w kształtowaniu lokalnych rynków pracy. Nie dziwi zatem, że absolwentki i absolwenci studiów magisterskich tak masowo wybierają mniejsze miejscowości jako swoje miejsce zamieszkania.