Władze uczelni należą do kluczowych odbiorców wyników prezentowanych w ramach Ogólnopolskiego systemu monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA). Informacja o pozycji na rynku pracy osób, które osiągają poszczególne etapy kariery edukacyjnej jest ważną składową analiz znaczenia efektów kształcenia.
Każdego roku, na przełomie wiosny i lata, system ELA udostępnia wyniki charakteryzujące losy zawodowe absolwentów szkół wyższych i osób, które uzyskały stopień doktora. Jesienią dane te są uzupełniane o informacje dotyczące studentów i doktorantów oraz o zestawienia przygotowywane na użytek rankingów międzynarodowych. Adresatami wiosenno-letnich odsłon systemu ELA, obok uczelni, są kandydaci na studia oraz studenci, którzy dzięki wynikom ELA mogą bardziej racjonalnie kształtować swoje decyzje edukacyjne i kariery zawodowe. Jesienne odsłony systemu dedykowane są przede wszystkim władzom uczelni i jednostek dydaktycznych (wydziałów itp.), które mogą wykorzystać otrzymane wyniki w swojej działalności zarządczej.
W tym roku, w związku z nasilonym zainteresowaniem uczelni problematyką przejścia między studiami pierwszego i drugiego stopnia, system ELA został wzbogacony o nowe wyniki dotyczące losów absolwentów studiów pierwszego stopnia podejmujących decyzje o dalszym kształceniu na studiach drugiego stopnia.
Poniżej przedstawiamy zawartość poszczególnych elementów tegorocznej, jesiennej odsłony systemu ELA.
1. Przejście między studiami pierwszego stopnia i studiami drugiego stopnia
W ostatnich latach zmniejsza się liczba osób podejmujących studia II stopnia. Wzbudza to niepokoje w szkołach wyższych, które obwiniały się o utratę skuteczności w pozyskiwaniu kandydatów na studia II stopnia. Dlatego tak ważne jest dostarczenie uczelniom rzetelnych narzędzi do diagnozy tej sytuacji.
W listopadzie 2023 do raportów charakteryzujących absolwentów studiów I stopnia (raport pt. „Praca a dalsze studia”), które są dostępne w systemie ELA, zostaną dodane nowe wskaźniki charakteryzujące proces przejścia między studiami I oraz II stopnia. Wskaźniki te będą prezentowane na trzech poziomach: programu studiów, uczelni i ogólnopolskim.
Procent osób, które po ukończeniu studiów I stopnia podjęły studia II stopnia
Wartości tego wskaźnika będą podawane dla kolejnych lat po uzyskaniu dyplomu oraz łącznie dla całego okresu objętego analizą.
Procent osób kontynuujących studia na tej samej uczelni
Wskaźnik ten określa skuteczność szkół wyższych („siłę przyciągania”) w utrzymywaniu własnych absolwentów studiów I stopnia w dalszym kształceniu na własnych studiach II stopnia. Na poziomie ogólnopolskim wartości tego wskaźnika będą podawane dla kolejnych lat po uzyskaniu dyplomu oraz łącznie dla całego okresu objętego analizą. Na poziomie poszczególnych uczelni i programów studiów będą podawane wartości tyko dla pierwszego roku po uzyskaniu dyplomu i w całym okresie objętym analizą. Różnica prezentacji wyników na różnych poziomach podyktowana jest tym, że jedynie niewielka część absolwentów studiów I stopnia podejmuje studia II stopnia później niż rok po dyplomie. Zatem na poziomie uczelni i pojedynczych programów studiów wskaźnik ten dla późniejszych lat po dyplomie wyliczany byłby dla bardzo małych (nawet kilkuosobowych) grup, co mogłoby skutkować niestabilnością wyników.
2. Rankingi międzynarodowe
Od siódmej edycji system ELA udostępnia uczelniom zestawienia z wartościami wskaźników dotyczących ekonomicznych i edukacyjnych losów absolwentów, które używane są w międzynarodowych rankingach uczelni. Obecnie prezentowane są wskaźniki używane w następujących rankingach:
- QS World University Rankings i QS Graduate Employability Ranking,
- Global Research University Profiles (Ranking szanghajski),
- U-Multirank.
Lista rankingów i wskaźników udostępnianych obecnie została ustalona po konsultacjach z Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Jagiellońskim, Politechniką Warszawską i Warszawskim Uniwersytetem Medycznym. Aktualnie prezentowana lista jest otwarta na zgłoszenia zapotrzebowania ze strony wszystkich uczelni. Algorytmy wyznaczania poszczególnych wskaźników były konsultowane z instytucjami prowadzącymi poszczególne rankingi.
Wartości wskaźników prezentowane są na poziomie programów studiów oraz uczelni. Obok wartości wskaźnika prezentowana jest jego oryginalna definicja. Prezentowane wartości są gotowe do wpisania do odpowiednich rubryk w formularzach aplikacyjnych rankingów. Wartości te są udostępnione w postaci tabel w plikach pdf oraz w plikach csv.
3. Ścieżki kształcenia i aktywność zawodowa studentów
W systemie ELA udostępnione są raporty:
Raport „Ścieżki kształcenia studentów”
Zawiera charakterystyki:
- osiągania kolejnych etapów kształcenia,
- nasilenia i dynamiki zjawiska modyfikacji ścieżek studiowania (dropout, przerwa w studiowaniu, korekta w studiowaniu),
- kierunków przepływu osób o zmodyfikowanych ścieżkach studiowania,
- liczby przestudiowanych semestrów przypadających na jeden dyplom (wskaźnik ten może służyć jako miara nakładów ponoszonych przez uczelnię/ jednostkę w celu wypromowania jednego absolwenta).
Poniżej przedstawiamy definicje użytych pojęć.
Osoba, która dokonała dropoutu (porzucenia studiów) – osoba przyjęta na dane studia w danym roku, która na więcej niż 12 miesięcy porzuciła studiowanie na tych studiach, przed porzuceniem studiów nie uzyskała dyplomu ich ukończenia i do końca okresu objętego obserwacją nie była studentem żadnych studiów w Polsce.
Osoba, która miała przerwę w studiowaniu – osoba przyjęta na dane studia w danym roku, która na więcej niż 12 miesięcy porzuciła studiowanie na tych studiach, przed porzuceniem studiów nie uzyskała dyplomu ich ukończenia i przez 12 miesięcy od przerwania tych studiów nie była studentem żadnych studiów w Polsce, ale w jakimś momencie okresu objętego obserwacją była studentem dowolnych studiów w Polsce.
Osoba, która dokonała korekty w studiowaniu – osoba przyjęta na dane studia w danym roku, która na więcej niż 12 miesięcy porzuciła studiowanie na tych studiach, przed porzuceniem studiów nie uzyskała dyplomu ich ukończenia i w ciągu 12 miesięcy od przerwania tych studiów była w jakimś momencie studentem innych studiów w Polsce.
Raport „Aktywność zawodowa studentów”
Zawiera charakterystyki:
- doświadczenia pracy, jej intensywności i uzyskiwanych wynagrodzeń z różnych form pracy na kolejnych latach studiów,
- rynkopracowe uwarunkowania modyfikacji ścieżek kształcenia studentów – interakcja dropoutu, przerwy w studiowaniu i korekty w studiowaniu z aktywnością zawodową studentów,
- porównanie rezultatów uzyskiwanych przez absolwentów i dropouterów.
4. Ścieżki kształcenia i aktywność zawodowa doktorantów
Raport „Ścieżki kształcenia doktorantów”
Zawiera charakterystyki:
- efektywności osiągania stopnia doktora,
- nasilenia i dynamiki zjawiska porzucania kształcenia (dropoutu) przez doktorantów.
Raport „Aktywność zawodowa doktorantów”
Zawiera charakterystyki:
- doświadczenia pracy, jej intensywności i uzyskiwanych wynagrodzeń z różnych form pracy w kolejnych latach kształcenia doktorskiego,
- porównanie rezultatów uzyskiwanych przez wypromowanych doktorów i dropouterów.
