W wynikach systemu ELA wykres wskaźnika bezrobocia wśród absolwentów jednolitych studiów magisterskich zawiera ciekawe anomalie. Absolwenci jednolitych studiów magisterskich mniej więcej 17 miesięcy po ukończeniu uczelni masowo przechodzą na bezrobocie. Sytuacja – w mniejszej skali – powtarza się w czwartym roku po studiach. Jaki jest tego powód ?
Wśród absolwentów studiów magisterskich są m.in. prawnicy, lekarze medycyny, stomatologii i weterynarii, psychologowie, farmaceuci, teolodzy i absolwenci niektórych kierunków artystycznych. Część z nich przed podjęciem pracy musi odbyć dodatkowe staże i zdać specjalistyczne egzaminy.
To właśnie lekarze są odpowiedzialni za pierwszą omawianą anomalię. Po zakończeniu stażu i zdaniu egzaminu dającego stałe prawo wykonywania zawodu lekarza (Lekarski Egzamin Końcowy, Lekarsko-Dentystyczny Egzamin Końcowy) masowo rejestrują się jako bezrobotni. Po kilku miesiącach niemal wszyscy podejmują pracę. Ponieważ lekarze to liczna grupa, ich działania odciskają się piętnem na wykresie zatrudnienia absolwentów.
Czwarta edycja badania ELA pozwoliła na zaobserwowanie nowego trendu, który zaczyna się w czwartym roku po ukończeniu studiów. To wtedy następuje ponowny, tym razem stopniowy i nie tak drastyczny, wzrost bezrobocia wśród absolwentów. Tym razem winni są prawnicy, którzy po odbyciu trzyletnich aplikacji, na początku swojej samodzielnej aktywności na rynku pracy rejestrują się jako bezrobotni. I znów – jako że prawnicy to liczna grupa – ma to wpływ na ogólny trend wśród absolwentów uczelni. Kolejne badanie ELA będzie się rozciągało już na pięć lat. Przypuszczamy, że zaobserwujemy wtedy odwrócenie tej tendencji i spadek bezrobocia spowodowany faktem, że świeżo upieczeni prawnicy znajdą pracę.
Podobną sytuację możemy zaobserwować nie tylko dla jednolitych studiów magisterskich, na przykład wśród absolwentów studiów II stopnia na kierunkach leśnych z 2014 roku. W ich przypadku nagły wzrost wskaźnika bezrobocia następuje po kilkunastu miesiącach od uzyskania dyplomu. Wynika to z regulacji określających warunki podjęcia zawodu leśnika. Przyszli leśnicy odbywają roczny staż w jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, a następnie zdają egzaminy zawodowe. Po tym okresie wchodzą na rynek pracy i rejestrują się jako bezrobotni. Jak widać na poniższym wykresie, nieco później wskaźnik bezrobocia wśród leśników spada znacznie poniżej średniego bezrobocia absolwentów studiów II stopnia.
ELA wie wszystko o Ekonomicznych Losach Absolwentów
System monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów ELA jest tworzony na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki w Ośrodku Przetwarzania Informacji – Państwowym Instytucie Badawczym. Jego celem jest przekazywanie jak najbardziej wyczerpujących informacji o sytuacji absolwentów na rynku pracy. Głównym źródłem informacji w systemie są dane administracyjne pochodzące z dwóch źródeł - systemu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (dane m. in. o sytuacji zawodowej absolwentów: zatrudnieniu, bezrobociu, wynagrodzeniach) oraz z systemu POL-on, czyli systemu informacji o szkolnictwie wyższym wspierającego pracę MNiSW (zawiera informacje m.in. o wykształceniu absolwentów szkół wyższych). Aktualnie ELA generuje pięć typów raportów o ekonomicznych losach absolwentów uczelni: Poszukiwanie pracy i bezrobocie, Wynagrodzenia, Praca przed i po dyplomie, Praca a dalsze studia, Geograficzne zróżnicowanie losów absolwentów.